Tiết kiệm là một đức tính quý báu. Nhưng trong thời đại kinh tế biến động, không phải kiểu tiết kiệm nào cũng đúng. Nhiều người vẫn đang duy trì những thói quen tiết kiệm tưởng là khôn ngoan, nhưng thực tế lại khiến tài chính cá nhân rơi vào vòng luẩn quẩn: tiết kiệm - thiếu hụt - bù đắp - lại tiết kiệm.
Dưới đây là những thói quen tiết kiệm đã lỗi thời, thậm chí phản tác dụng, cần phải bỏ ngay nếu bạn không muốn mình "càng tiết kiệm càng nghèo".
1. Chắt bóp từng đồng nhưng không đầu tư
Rất nhiều người luôn tâm niệm: "Cứ dành dụm thật nhiều tiền rồi sẽ ổn". Nhưng trong bối cảnh lạm phát diễn ra âm thầm mỗi năm, tiền không được đầu tư cũng giống như đang chôn dưới đất.
Tiền tiết kiệm không sinh lời mà lại ngày một mất giá trị. Nếu bạn chỉ gửi ngân hàng lấy lãi suất 3–4%/năm trong khi mức trượt giá là 5–7%/năm, thì bạn đang "lỗ" mà không hề hay biết. Không đầu tư tức là đang để tài chính của mình đứng yên trong khi chi phí sống cứ thế leo thang.
2. Ham săn đồ khuyến mãi mà không thực sự cần
Một trong những "cái bẫy tiết kiệm" phổ biến nhất là ham rẻ. Tâm lý: "giảm giá sâu thế này mà không mua thì phí quá" khiến không ít người vung tay quá trán vào những món đồ không thật sự cần.
Kết quả là tủ đồ chất đống quần áo mới tinh chưa bóc mác, nhà bếp đầy ắp thực phẩm đến nỗi không dùng kịp phải vứt đi. Tiết kiệm đúng không nằm ở việc mua hàng giảm giá, mà là không mua những thứ không cần thiết .
3. Dùng đồ cũ quá lâu để "tiết kiệm" chi phí thay mới
Không phải món đồ nào cũng nên dùng đến khi hỏng hoàn toàn mới thay. Ví dụ như thiết bị điện tử, đồ gia dụng, phương tiện di chuyển - nếu cứ cố gắng sửa đi sửa lại, chi phí bảo trì lặt vặt cộng dồn có khi còn cao hơn cả việc thay mới.
Chưa kể, những món đồ đã xuống cấp thường tiêu tốn nhiều điện năng hơn, dễ hỏng hóc, gây nguy hiểm và làm giảm chất lượng sống. Tiết kiệm kiểu này chẳng những không giúp bạn giữ tiền mà còn khiến bạn mất nhiều hơn về lâu dài.
4. Tiết kiệm bằng cách làm mọi việc một mình
Nghe có vẻ hợp lý: tự nấu ăn, tự sửa điện, tự làm nội thất… để tiết kiệm chi phí thuê dịch vụ. Nhưng nếu bạn không có kỹ năng, bạn sẽ mất cả thời gian và công sức để xử lý những việc lẽ ra có thể hoàn thành nhanh gọn với một khoản chi nhỏ.
Quan trọng hơn, thời gian bạn bỏ ra để làm những việc không mang lại giá trị tài chính cũng là một dạng "lỗ vốn". Bạn không thể kiếm thêm thu nhập nếu suốt ngày bận rộn tự xoay sở tất cả mọi thứ. Biết thuê người đúng lúc và đúng chỗ là một cách tiết kiệm thời gian - nguồn tài nguyên quý giá nhất.
5. Không dám chi cho sức khỏe và tri thức
Đây là kiểu tiết kiệm nguy hiểm nhất: trì hoãn khám bệnh định kỳ, chọn đồ ăn rẻ tiền nhưng kém chất lượng, từ chối các khóa học kỹ năng vì "thấy phí tiền".
Sức khỏe và kiến thức là hai khoản đầu tư không bao giờ lỗ. Càng trì hoãn, bạn càng phải trả giá đắt hơn về sau. Một lần khám bệnh chỉ vài trăm nghìn, nhưng khi thành bệnh nặng, hóa đơn viện phí có thể lên đến hàng chục triệu. Một khóa học kỹ năng vài triệu có thể giúp bạn tăng lương, mở rộng cơ hội việc làm - trong khi chần chừ vì tiếc tiền lại khiến bạn mãi dậm chân tại chỗ.
Ảnh minh hoạ
6. Chỉ biết cắt giảm, không biết gia tăng thu nhập
Tiết kiệm đơn thuần là cắt giảm chi tiêu. Nhưng bạn sẽ không thể giàu lên nếu chỉ chăm chăm vào việc bớt cà phê sáng, bớt đi chơi cuối tuần. Muốn đạt được sự ổn định tài chính, bạn cần học cách tăng thu nhập.
Thay vì chỉ vẽ sơ đồ chi tiêu để "kiểm soát" đồng tiền, hãy học thêm kỹ năng để "khiến tiền tự chảy vào túi". Một người có thu nhập 100 triệu/tháng không cần tiết kiệm từng đồng như người thu nhập 7 triệu/tháng, nhưng họ vẫn dư giả. Lý do? Họ ưu tiên phát triển năng lực kiếm tiền trước khi nghĩ đến chuyện "cắt giảm".
Tạm kết: Đừng tiết kiệm kiểu… lạc hậu
Tiết kiệm không có lỗi. Nhưng tiết kiệm mù quáng, không hiệu quả thì lại là con dao hai lưỡi. Chúng ta không sống trong thời kỳ thiếu thốn, nơi từng đồng bạc đều quý như vàng. Ngày nay, sự linh hoạt tài chính, tư duy đầu tư và kỹ năng quản lý mới là thứ quyết định bạn có thoát được cảnh "chạy ăn từng bữa" hay không.
Hãy tiết kiệm thông minh. Đừng để thói quen "tưởng là hay" kéo lùi sự tiến bộ của chính bạn. Khi biết từ bỏ những thói quen tiết kiệm sai cách, bạn sẽ mở ra nhiều cơ hội để tài chính bản thân khởi sắc hơn từng ngày.
Hoặc