Ngày 31/7, tại họp báo thường kỳ về kinh tế - xã hội trên địa bàn Tp.HCM, đại diện Sở Công thương Tp.HCM đã có thông tin lý giải nguyên nhân và đưa ra những giải pháp "giải cứu" chợ truyền thống trước tình cảnh hoạt động kinh doanh kém hiệu quả.
Theo đó, Sở Công Thương lấy hai trong số những ví dụ điển hình về hoạt động kém hiệu quả là chợ Tân Phú và chợ Phú Hữu.
Đây là những công trình được đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước từ năm 2004, 2005 nhưng đến nay vẫn không phát huy được hiệu quả.
Chợ Tân Phú, với diện tích 1.815m², được đầu tư bởi UBND quận 9 (cũ) nhưng đến nay vẫn không có tiểu thương nào hoạt động do vị trí giao thông không thuận lợi.
Trong khi đó, chợ Phú Hữu rộng gần 10.000m² cũng chỉ duy trì vài hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống vào buổi tối. Ban ngày, chợ gần như “đóng cửa” hoàn toàn.
Chợ Tân Phú bị bỏ hoang suốt 20 năm.
Trước tình trạng này, các đơn vị đã rà soát và đưa 2 chợ vào kế hoạch giải tỏa trong giai đoạn 2025 - 2030. Sở Công Thương khẳng định đã nhiều lần đề xuất các địa phương rà soát, giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng đối với các chợ hoạt động không hiệu quả, nhằm tránh lãng phí nguồn lực công.
Không chỉ dừng ở các điểm chợ bỏ hoang, thực trạng sạp trống, sức mua yếu, hạ tầng xuống cấp cũng là câu chuyện chung của nhiều chợ dân sinh trên địa bàn Tp.HCM.
Dưới góc nhìn của cơ quan quản lý, Sở Công Thương cho rằng mô hình chợ truyền thống đang chịu áp lực nặng nề từ sự bùng nổ của thương mại hiện đại và thương mại điện tử. Người dân có xu hướng chuyển sang mua sắm tại siêu thị, cửa hàng tiện lợi hoặc online, trong khi nhiều chợ lại không có cải tiến đáng kể để thích nghi với xu thế mới.
Thêm vào đó, nhiều chợ đang gặp khó khăn về nguồn nhân lực. Thương nhân lớn tuổi dần rút lui nhưng thế hệ trẻ lại không mặn mà tiếp nối. Không ít ban quản lý chợ còn lúng túng trong cách vận hành và truyền thông, khiến sức hút của chợ ngày càng suy giảm. Một số khu vực còn xuất hiện tình trạng buôn bán tự phát tràn lan ngay bên ngoài chợ, cạnh tranh không lành mạnh và phá vỡ quy hoạch chung.
Trước những vấn đề trên, Sở Công Thương cho biết đã và đang phối hợp với các sở ngành, địa phương triển khai loạt giải pháp hỗ trợ. Trong đó, bao gồm khuyến khích chợ dân sinh áp dụng công nghệ, thanh toán không tiền mặt, giao hàng tận nơi, tổ chức các chương trình khuyến mãi, và phát triển kênh bán hàng trực tuyến.
Đồng thời, thành phố đẩy mạnh việc kiểm tra chất lượng hàng hóa, đảm bảo an toàn thực phẩm, an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy và vệ sinh môi trường trong các chợ.
Điểm nhấn quan trọng trong kế hoạch sắp tới là việc Tp.HCM đang xây dựng Đề án “Phát triển hệ thống chợ thích ứng với bối cảnh dịch bệnh và chuyển đổi số nền kinh tế”, với sự phối hợp của Trường ĐH Kinh tế - Luật (ĐHQG Tp.HCM). Đề án sẽ đánh giá toàn diện thực trạng hệ thống chợ hiện nay, từ đó đề xuất mô hình phát triển phù hợp trong giai đoạn mới.
Tiểu thương chợ truyền thống háo hức học bán hàng trên TikTok, FacebookĐỌC NGAYTheo Sở Công Thương, chuyển đổi số không chỉ là giải pháp ứng phó trong trường hợp dịch bệnh mà còn là hướng đi tất yếu để giúp chợ dân sinh tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên tiêu dùng số.
Những mô hình như “chợ trực tuyến”, livestream bán hàng, truy xuất nguồn gốc, chuỗi thực phẩm an toàn… đang được xem là định hướng chiến lược để hệ thống chợ có thể giữ vững vai trò là kênh phân phối hàng hóa chủ lực, đồng thời phát huy giá trị văn hóa đặc thù.
Tái thiết hệ thống chợ truyền thống, theo Sở không chỉ là xử lý những “điểm nghẽn” hiện tại như chợ bỏ hoang hay sạp hàng trống, mà còn là một phần trong bài toán lớn hơn: Xây dựng đô thị thương mại văn minh, hiện đại nhưng vẫn gìn giữ bản sắc. Nếu thực hiện đúng hướng, chợ dân sinh hoàn toàn có thể trở lại là “trái tim” của đời sống thương mại đô thị nơi không chỉ mua bán mà còn kết nối con người và văn hóa thành phố.
Mỹ Hậu
Hoặc