1. Lao động nam được xin nghỉ ở nhà chăm vợ con trong 60 ngày kể từ khi vợ sinh
Trước ngày 1/7/2025, theo mục d khoản 2 điều 34 Luật BHXH 2014, thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản quy định tại khoản này được tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.
Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, những ngày nghỉ việc hưởng chế độ thai sản phải trong khoảng thời gian 60 ngày kể từ ngày vợ sinh con. Theo đó, trong 60 ngày kể từ khi vợ sinh con, lao động nam tham gia BHXH bắt buộc được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản với thời gian như sau:
- 5 ngày làm việc khi vợ sinh thường.
- 7 ngày làm việc khi vợ sinh con cần phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi.
- 10 ngày làm việc khi vợ sinh đôi. Lao động nam sẽ được nghỉ thêm 3 ngày (tức 13 ngày) cho mỗi con tính từ con thứ 3 trở đi trong trường hợp sinh ba trở lên.
- 14 ngày làm việc khi vợ sinh đôi phải phẫu thuật. Trường hợp sinh 3 trở lên phải phẫu thuật thì được nghỉ thêm 3 ngày cho mỗi con tính từ con thứ 3 trở đi.
Trường hợp người lao động nghỉ nhiều lần thì ngày bắt đầu nghỉ việc của lần cuối cùng phải trong khoảng thời gian 60 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con và tổng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không quá thời gian quy định.
Như vậy, từ ngày 1/7/2025, pháp luật cho phép lao động nam được nghỉ chăm vợ sinh con trong 60 ngày đầu kể từ khi vợ sinh thay vì chỉ được nghỉ trong 30 ngày đầu như trước ngày 1/7/2025 nhưng không được nghỉ tổng số thời gian vượt vượt quá thời gian quy định tại khoản 2 điều 53 Luật BHXH 2024.
Lưu ý: Người chồng có thể xin nghỉ nhiều hơn thời gian kể trên nhưng không được tính hưởng thai sản bằng cách xin nghỉ phép năm hoặc xin nghỉ không lương.
2. Chồng đóng BHXH tự nguyện, vợ nội trợ cũng được hưởng trợ cấp thai sản
Theo quy định của Luật BHXH số 58/2014/QH13, người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được hưởng 02 chế độ: Hưu trí và Tử tuất. Do vậy, dù được nhà nước hỗ trợ mức đóng song BHXH tự nguyện vẫn chưa đủ hấp dẫn để người dân lựa chọn tham gia.
Vừa qua, Luật BHXH 2024 được Quốc hội thông qua ngày 29/7/2024 đã bổ sung thêm chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện cho tất cả những người tham gia.
Theo đó, tại Điều 94 Luật BHXH số 41/2024/QH15 quy định, lao động nam có vợ sinh con cũng được hưởng trợ cấp thai sản.
Như vậy, không bắt buộc vợ phải tham gia BHXH, chỉ cần chồng tham gia BHXH tự nguyện thì vợ cũng sẽ được hưởng chế độ thai sản.
Mức trợ cấp thai sản được hưởng là 2 triệu đồng/con theo điều 95 Luật BHXH 2024.
Theo điều 94 Luật BHXH 2024, các đối tượng và điều kiện được hưởng trợ cấp thai sản được quy định như sau:
Thứ nhất, đối tượng đã có thời gian đóng BHXH tự nguyện hoặc vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc, vừa đóng BHXH tự nguyện từ đủ 6 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh con được hưởng trợ cấp thai sản khi thuộc 1 trong các trường hợp sau:
- Lao động nữ sinh con.
- Lao động nam có vợ sinh con.
* Trường hợp cả chồng và vợ đều tham gia BHXH: Chỉ 1 trong hai được nhận trợ cấp thai sản
* Trường hợp cả 2 đều vừa đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện, vừa đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc: chỉ được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc.
Thứ hai, vợ tham gia BHXH mà chết sau khi sinh con: cha/người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng trợ cấp thai sản.
Thứ ba, vợ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, chồng đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện: vợ được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, chồng được hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện.
Thứ tư, chồng đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, vợ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện: chồng được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, vợ được hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện.
Hoặc