Theo Luật Thuế TNCN hiện hành, thu nhập tính thuế được trừ đi các khoản bảo hiểm bắt buộc, đóng góp từ thiện, nhân đạo... Sau đó, cá nhân được giảm trừ cho bản thân và cho mỗi người phụ thuộc trước khi tính thuế.
Luật số 26/2012/QH13 (áp dụng từ năm 2013) đã nâng mức giảm trừ đối với người nộp thuế lên 9 triệu đồng/tháng và 3,6 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Đến năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14, tiếp tục điều chỉnh mức giảm trừ lên 11 triệu đồng/tháng cho bản thân và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc.
Với mức này, người có thu nhập tiền lương 17 triệu đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc) hoặc 22 triệu đồng/tháng (nếu có 2 người phụ thuộc), sau khi trừ bảo hiểm bắt buộc, hiện vẫn chưa phải nộp thuế TNCN.
Đến hết năm 2025, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã biến động 21,24% so với thời điểm điều chỉnh gần nhất (năm 2020), vượt ngưỡng 20% theo quy định tại Luật Thuế TNCN. Bộ Tài chính cho rằng việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết nhằm phù hợp với biến động giá cả và mức sống. Trong hồ sơ gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính xây dựng 2 phương án điều chỉnh.
Phương án 1 điều chỉnh theo tốc độ tăng CPI, nâng mức giảm trừ cho bản thân từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng, và cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 5,3 triệu đồng/tháng.
Phương án 2 điều chỉnh theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người giai đoạn 2020–2025, với mức tăng khoảng 40–42%. Theo đó, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế được nâng từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng, và cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.
Tính toán của Bộ Tài chính cho thấy, nếu áp dụng mức 13,3 triệu đồng/tháng (Phương án 1), số thu thuế TNCN khoảng 93.425 tỷ đồng, giảm khoảng 12.000 tỷ đồng/năm so với hiện hành. Số người phải nộp thuế còn khoảng 2,97 triệu người, giảm 1,42 triệu người (32,35%).
Nếu áp dụng mức 15,5 triệu đồng/tháng (Phương án 2), số thu khoảng 84.477 tỷ đồng, giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm. Số người còn phải nộp thuế là 2,21 triệu người, giảm 2,18 triệu người (49,66%).
Theo báo cáo tổng hợp, đa số ý kiến thống nhất với Phương án 2. Bộ Tài chính đã trình Chính phủ để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh theo phương án này. Nếu được thông qua, mức giảm trừ gia cảnh sẽ được áp dụng từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng cho bản thân người nộp thuế, và từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc.
Hoặc