Sáng 20/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về các dự án: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Phát biểu ý kiến, là một nhà giáo - đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) bày tỏ xúc động và ấm lòng khi Nghị quyết 71 không chỉ khẳng định “giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu”, mà còn “là quyết định tương lai dân tộc”. Điều đó đã thể hiện rất rõ vị trí đặc biệt quan trọng và sứ mệnh rất lớn lao của giáo dục và đào tạo.
Đại biểu Hoàng Văn Cường. Ảnh: Như Ý
Đề cập đến vấn đề cụ thể liên quan đến tuyển dụng và điều chuyển giáo viên, theo đại biểu, để có một nhà trường tốt, yếu tố quan trọng nhất là đội ngũ giáo viên có tâm huyết, yêu nghề và coi trọng danh dự nghề nghiệp. Vì vậy, tuyển dụng phải tạo ra một sân chơi công bằng, nơi tất cả ứng viên trong địa phương có cơ hội đua tài.
“Tôi đề xuất giao Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức kỳ thi chung cho tất cả các trường trong toàn tỉnh. Kết quả thi sẽ là cơ sở để các trường lựa chọn giáo viên từ cao xuống thấp. Giáo viên không trúng tuyển tại trường này có thể đăng ký sang trường khác bằng kết quả thi đã có”, ông Cường nói.
Theo đại biểu đoàn Hà Nội, nếu để từng trường, từng xã tự tổ chức tuyển dụng, sẽ dẫn tới tốn kém, lãng phí; chất lượng đề thi không đồng đều, gây tuyển dụng không công bằng: người giỏi có thể trượt ở trường ra đề khó, người kém có thể trúng tuyển ở trường ra đề dễ. Mặt khác, ứng viên cũng phải tham gia nhiều kỳ thi rời rạc, không biết cơ hội thực tế của mình.
Trong bối cảnh giảm sinh và di cư mạnh, một số trường sẽ thừa giáo viên, trong khi trường khác thiếu giáo viên. Do đó, cơ chế điều động giáo viên linh hoạt theo địa bàn là cần thiết, và quyền này nên được giao cho cấp sở, như dự thảo Nghị quyết đã nêu.
Tôi đề xuất vẫn giao thẩm quyền điều động, bố trí nhân sự cho Chủ tịch UBND cấp xã để phù hợp mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhưng không tách rời quản lý chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực quản lý giáo dục của ngành, thông qua cơ chế phối hợp chặt chẽ và chỉ phân cấp một vòng. Điều này nhằm bảo đảm sự nhất quán trong đánh giá cán bộ và quản lý toàn diện đội ngũ”, đại biểu Trịnh Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ).
Giáo viên không được phép dạy thêm chính học sinh của mình
Về phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp , dự thảo quy định: 70% đối với giáo viên mầm non và phổ thông; 30 % đối với nhân viên và 100% đối với giáo viên vùng đặc biệt khó khăn. Dù không phải đối tượng được hưởng mức ưu đãi này, nhưng ông Cường cũng thấy vui mừng cho sự nghiệp giáo dục nước nhà, khi người thầy được quan tâm thực sự bằng chế độ, chính sách cụ thể chứ không chỉ là tôn vinh bằng lời nói.
Việc này cũng thể hiện rất rõ sự nhất quán trong chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Quốc hội đã ban hành, như Luật Nhà giáo đã quy định: Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.
Cơ quan chủ trì soạn thảo tại phiên họp. Ảnh: Như Ý
Ông Cường lý giải, dạy học là một nghề rất đặc biệt và có những yêu cầu với người làm thầy phải đặc biệt gìn giữ bản thân, thanh danh để làm gương cho người học. Những người làm nghề khác nếu lương không đủ sống, có thể làm thêm rất nhiều nghề để kiếm thêm thu nhập, nhưng nhà giáo thì không thể như thế. Có một số công việc người khác làm được nhưng nhà giáo thì không được phép làm. Thậm chí, ngay làm thêm đúng nghề là dạy thêm cũng không phải muốn dạy thêm thế nào cũng được.
Theo ông, một bác sĩ khám bệnh trong bệnh viện công, nhưng khi ra làm thêm ở bệnh viện tư có thể khám và điều trị cho chính bệnh nhân mà mình vừa mới khám ở trong bệnh viện công. Điều này cũng là bình thường, vì người bệnh đó không muốn điều trị trong bệnh viện công mà họ muốn ra bệnh viện tư, có thiết bị tốt hơn, điều kiện chăm sóc rộng rãi, đẩy đủ hơn để điều trị. Đó là quyền lựa chọn của họ.
Nhưng giáo viên không được phép dạy thêm cho chính học sinh của mình cùng bài học mà học sinh đó phải học trong buổi học ở trường. Dạy thêm về nội dung khác, hoặc dạy thêm về những kiến thức nâng cao hơn thì tốt, nhưng nếu dạy thêm những kiến thức đáng ra phải dạy trong giờ lên lớp thì vấn đề không còn là động cơ tích cực.
“Việc có chế độ phụ cấp cao hơn, sẽ giúp giáo viên có thu nhập tốt hơn, đặc biệt sẽ ý thức được trách nhiệm của mình với xã hội và người học cao hơn, sẽ dồn toàn tâm toàn ý chăm lo cho việc dạy và học của học trò. Do vậy, tôi cho rằng, việc tăng chế độ đãi ngộ đối với giáo viên chỉ là một phần đầu tư nhỏ cho một người, nhưng mang lại hưởng lợi cho hàng trăm người học, do vậy mang lại hiệu quả xã hội rất cao”, ông Cường cho hay.
Cùng mối quan tâm, đại biểu Phạm Hùng Thắng (Ninh Bình) cũng đồng tình với chính sách đặc thù, vượt trội trong đãi ngộ nhân lực ngành giáo dục đã được quy định trong dự thảo.
Ngoài ra, ông cũng đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét mở rộng đối tượng được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề theo hướng: giáo viên mầm non, phổ thông công lập đang công tác tại vùng khó khăn cũng được hưởng mức tương xứng; nếu không thể áp dụng mức 100% thì cũng cần cao hơn mức 70% để tránh thiệt thòi.
Hoặc