Sắp có Khu thương mại tự do TP.HCM

Sắp có Khu thương mại tự do TP.HCM. Ảnh minh họa: Quỳnh Danh.

Sáng 11/12, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Thành lập Khu thương mại tự do TP.HCM

Nghị quyết này đã quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển cho TP.HCM về quản lý đầu tư; tài chính, ngân sách Nhà nước; quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường; danh mục ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược; thành lập và hoạt động của Khu thương mại tự do TP.HCM; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của chính quyền thành phố.

Theo Nghị quyết, khu thương mại tự do TP.HCM được thành lập để thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ chất lượng cao thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Khu thương mại tự do được tổ chức thành các khu chức năng bao gồm: khu sản xuất, khu cảng và hậu cần cảng, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác. Các khu chức năng trong Khu thương mại tự do đáp ứng điều kiện khu phi thuế quan theo quy định của pháp luật, được bảo đảm hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của cơ quan hải quan và hoạt động quản lý Nhà nước theo lĩnh vực tương ứng của các cơ quan có liên quan.

HĐND TP.HCM quy định trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do. UBND thành phố quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do gắn với cảng biển khu vực Cái Mép Hạ, đồng thời thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn quản lý Nhà nước về Khu thương mại tự do.

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM. Ảnh: Quỳnh Danh.

Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp TP.HCM là cơ quan thuộc UBND thành phố, ngoài chức năng, nhiệm vụ được giao, được thực hiện thêm các chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước trực tiếp đối với Khu thương mại tự do.

Các dự án ở khu thương mại tự do (trừ nhà ở thương mại) được giao, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu nhằm đẩy nhanh thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng. Đây là cơ chế chưa được quy định trong Luật Đất đai với dự án sản xuất, kinh doanh.

Doanh nghiệp thực hiện các dự án trong khu thương mại tự do TP.HCM được quyền đăng ký đầu tư theo thủ tục đặc biệt.

Ưu đãi thuế đặc biệt

Trước đó, tại báo cáo tiếp thu, giải trình, Chính phủ cho biết Khu thương mại tự do là mô hình mới, tạo đột phá trong thúc đẩy, thu hút đầu tư theo cơ chế một cửa tại chỗ, với các điều kiện sẵn sàng cho hoạt động đầu tư. Do đó, việc áp dụng quy trình, thủ tục đầu tư đặc biệt cho các dự án là cần thiết nhằm giảm bớt thời gian thực hiện.

Đồng thời, thủ tục này cũng cần phải được cho phép áp dụng đối với các khu vực chuyên biệt tại TP.HCM như khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung, khu chức năng trong khu kinh tế.

Việc cho phép triển khai các thủ tục này là cam kết mạnh mẽ của Nhà nước với các nhà đầu tư, tạo lợi thế cạnh tranh so với khu vực và quốc tế. Bên cạnh đó, nếu cho phép áp dụng chính sách này sẽ tạo thêm sức hút để thu hút các nhà đầu tư tại Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam đặt tại TP.HCM, giúp thành phố sớm hiện thực hóa các mục tiêu nhiệm kỳ 2025-2030 và tạo thế, lực mới cho thành phố trong kỷ nguyên mới.

Quy trình, thủ tục này cũng đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại Khu thương mại tự do thành phố Hải Phòng.

Về cơ chế ưu đãi khi hoạt động trong Khu thương mại tự do TP.HCM, Nghị quyết quy định doanh nghiệp được giảm một nửa thuế thu nhập doanh nghiệp (về 10%) trong 20 năm, trong đó miễn thuế 4 năm đầu và 9 năm tiếp theo giảm thêm 50%. Lao động chất lượng cao, chuyên gia, nhà khoa học cũng được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm.

Các doanh nghiệp trong Khu được phép niêm yết, định giá và thanh toán bằng ngoại tệ. Đây cũng là điểm mới so với quy định quản lý ngoại hối thông thường.

Bên cạnh đó, Khu thương mại tự do cũng nằm trong danh mục ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Theo nghị quyết, TP.HCM được giữ lại toàn bộ tiền thu từ khai thác quỹ đất khu vực TOD. Số tiền này ưu tiên dùng cho đầu tư các dự án đường sắt đô thị, giao thông thuộc tuyến TOD. Đây là mô hình lấy định hướng phát triển giao thông công cộng để quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị.

Dự kiến 10 năm tới, thành phố sẽ có khoảng 355 km đường sắt đô thị được hình thành, và phát triển TOD ở 11 vị trí dọc nhà ga các tuyến metro.