Gần 40 năm trôi qua, Biệt động Sài Gòn - bộ phim kinh điển của điện ảnh cách mạng Việt Nam vẫn còn in đậm trong tâm trí nhiều thế hệ khán giả. Trong dàn nữ diễn viên chính, nữ chiến sỹ tình báo bí danh Z20 do NSƯT Hà Xuyên đảm nhận đã trở thành biểu tượng khó quên.
Nữ chiến sỹ tình báo huyền thoại của màn ảnh Việt
Hà Xuyên sinh năm 1956, vốn là diễn viên múa. Năm 17 tuổi, bà đặt chân vào con đường diễn xuất và nhanh chóng khẳng định được tên tuổi. Vai Ngọc Mai - chiến sỹ tình báo Z20 trong Biệt động Sài Gòn đã giúp bà thành biểu tượng màn ảnh.
Ngọc Mai là người phụ nữ mạnh mẽ, thông minh dưới lớp vỏ dịu dàng, được NSƯT Hà Xuyên thể hiện bằng tất cả chiều sâu nội tâm. Đây là nhân vật xinh đẹp, quyến rũ, kiêu sa và gan dạ, một biểu tượng phụ nữ ngoan cường trong thời chiến.
Để nhận được vai diễn Ngọc Mai, NSƯT Hà Xuyên phải vượt qua nhiều ứng cử viên sáng giá, trong đó có cả những minh tinh nức tiếng thời bấy giờ. Khi được yêu cầu mặc đồ ngủ để tạo phân cảnh quyến rũ, Hà Xuyên thẳng thắn từ chối bởi theo bà, người chiến sỹ cách mạng không được để dục vọng tầm thường chi phối lý tưởng lớn lao.
Vai nữ tình báo biệt danh Z20 trong "Biệt động Sài Gòn" của NSƯT Hà Xuyên.
Sau thành công của Biệt động Sài Gòn, nữ diễn viên còn xuất hiện trong rất nhiều bộ phim nổi tiếng khác như Cô gái trên sông, Lưới trời, Hướng nghiệp, Đô la trắng, Những chiếc lá thời gian, Đại gia đình... Ở thời kỳ hoàng kim, bà là một trong những "kiều nữ màn ảnh" của Việt Nam.
Kể từ khi dừng đóng phim, Hà Xuyên chuyển sang công tác tại Trung tâm Nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh Việt Nam. Bà được phong danh hiệu NSƯT năm 2001. Năm 2013, bà nghỉ hưu.
An yên tuổi xế chiều sau sóng gió hôn nhân
Xinh đẹp, tài năng nhưng bà lại lận đận trong tình duyên. NSƯT Hà Xuyên kết hôn năm 20 tuổi với nhạc trưởng Đoàn ca múa Thái Bình. Họ sinh được hai người con, "đủ nếp đủ tẻ".
Không lâu sau đó, hai người chia tay. Bước ra từ cuộc hôn nhân không trọn vẹn, NSƯT Hà Xuyên ở vậy nuôi con, không đi thêm bước nữa. Với cá tính mạnh mẽ, bà vượt qua mọi chông chênh sau ly hôn, nuôi hai người con trưởng thành.
Hiện tại, bà sống một mình trong căn nhà ở trung tâm TP.HCM. Hai con của nữ nghệ sỹ đã lập gia đình, con trai hiện sống ở Singapore.
Ở tuổi U70, NSƯT Hà Xuyên vẫn toát lên vẻ sang trọng, quý phái.
Mỗi ngày trôi qua, bà đều sống rất vui vẻ, tích cực. Đó là lý do NSƯT Hà Xuyên vẫn rất đẹp, thần thái. Bà còn sở hữu phong cách thời trang sành điệu, trẻ trung, diện mạo luôn toát lên vẻ quý phái, xứng danh kiều nữ đình đám làng điện ảnh một thời.
Ở tuổi xế chiều, NSƯT Hà Xuyên cho biết niềm vui của bà là được gặp gỡ bạn hữu, thỉnh thoảng tham gia các show truyền hình, làm từ thiện.
"Niềm vui của tôi là thấy các con khôn lớn, thành đạt. Các con tôi ở riêng, cuối tuần gia đình tụ họp. Tôi có lương hưu, thu nhập đủ sống thoải mái", nghệ sỹ nói.
Hoặc