Mỹ - Trung Quốc bắt đầu vòng đàm phán 'sống còn'

Hai phái đoàn của Mỹ và Trung Quốc tại bàn đàm phán thương mại hồi tháng 5 ở Geneva. Ảnh: Reuters.

Ngày 28/7 (giờ địa phương), các quan chức thương mại cấp cao của Mỹ và Trung Quốc sẽ gặp nhau tại Stockholm (Thụy Điển) để bắt đầu vòng đàm phán thương mại thứ 3, Reuters đưa tin.

Cuộc gặp diễn ra chỉ hơn 2 tuần trước thời hạn 12/8 - mốc chót để hai bên thống nhất các điều khoản chi tiết, sau khi đã đạt đồng thuận khung và cam kết giảm thuế tạm thời vào đầu tháng 5.

Nếu không đạt được thỏa thuận cuối cùng trước thời điểm đó, thuế nhập khẩu giữa hai nước - từng leo lên mức trên 100% - có thể được khôi phục. Điều này sẽ giáng thêm đòn vào chuỗi cung ứng toàn cầu vốn chưa hoàn toàn phục hồi sau đại dịch và các cuộc khủng hoảng địa chính trị.

Vòng đàm phán tại Stockholm diễn ra không lâu sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đạt được thỏa thuận thương mại mang tính bước ngoặt với Liên minh châu Âu (EU).

Theo đó, Mỹ đồng ý giảm thuế nhập khẩu về mức 15% cho hàng hóa từ châu Âu, đổi lại EU cam kết mua 750 tỷ USD sản phẩm năng lượng từ Mỹ, đầu tư 600 tỷ USD vào nước này và tăng mua thiết bị quốc phòng.

Tuy vậy, giới phân tích không kỳ vọng Mỹ và Trung Quốc có thể đạt được thỏa thuận quy mô tương tự. Song, nhiều ý kiến cho rằng cả hai bên nhiều khả năng sẽ tiếp tục hoãn áp thuế mới và nới lỏng một phần các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, tạo nền tảng cho cuộc gặp trực tiếp giữa ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11 tới.

"Chúng tôi đang rất gần một thỏa thuận với Trung Quốc. Hãy chờ xem điều gì sẽ xảy ra", ông Trump nói với báo giới ngay trước cuộc gặp với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula Von der Leyen.

Đến nay, hai vòng đàm phán tại Geneva và London đã giúp hạ đáng kể thuế nhập khẩu mà Washington và Bắc Kinh áp lên nhau. Dòng chảy thương mại một số mặt hàng chiến lược như đất hiếm, chip AI và công nghệ cao cũng đã được nối lại.

Tuy nhiên, các vấn đề cốt lõi vẫn chưa được giải quyết. Washington tiếp tục chỉ trích mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu giá rẻ của Trung Quốc là nguyên nhân gây mất cân bằng thương mại toàn cầu.

Ngược lại, Bắc Kinh cáo buộc Mỹ sử dụng lý do “an ninh quốc gia” để siết chặt xuất khẩu công nghệ, cản trở sự phát triển kinh tế của Trung Quốc.

“Vòng đàm phán tại Stockholm lần này có thể là bước ngoặt đầu tiên mang tính thực chất giữa hai bên”, chuyên gia Bo Zhengyuan từ công ty tư vấn Plenum đánh giá.

So với các đối tác thương mại khác, Trung Quốc được đánh giá là đối thủ khó nhằn hơn trong đàm phán. Quốc gia này đang kiểm soát phần lớn chuỗi cung ứng đất hiếm và nam châm đất hiếm toàn cầu - vật liệu thiết yếu cho cả công nghiệp quốc phòng, xe điện, và thiết bị điện tử.

Ngoài ra, ông Trump từng úp mở khả năng sẽ tới thăm Trung Quốc trong thời gian tới để tháo gỡ bế tắc thương mại.

“Stockholm chính là phép thử để xác định liệu một chuyến thăm như vậy có thể được tiến hành hay không”, bà Wendy Cutler, Phó giám đốc Viện Chính sách Xã hội châu Á nhận định.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent thì cho biết ông đang tìm cách kéo dài thời hạn chót qua ngày 12/8, nhằm tránh việc các mức thuế nhập khẩu quay lại mức kỷ lục: 145% với hàng Trung Quốc và 125% với hàng Mỹ.

Dự đoán, Bắc Kinh có thể yêu cầu Mỹ giảm sâu hơn nữa các tầng thuế chồng chéo - vốn đang cộng dồn lên tới 55% đối với phần lớn hàng hóa xuất khẩu của nước này. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng muốn Mỹ nới lỏng các hạn chế xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao - điều được cho là có thể giúp thu hẹp thâm hụt thương mại song phương.