Trong cuộc sống hiện đại, nhiều gia đình chú trọng ăn thực phẩm lành mạnh nhưng lại vô tình nuốt kim loại nặng vào người bởi những món đồ gia dụng quen thuộc.
Kim loại nặng là gì mà nguy hiểm đến vậy?
Kim loại nặng là nhóm nguyên tố có mật độ cao và độc tính mạnh như chì, thủy ngân, cadmium hay crom. Trong môi trường tự nhiên, chúng tồn tại ở lượng nhỏ nhưng an toàn. Tuy nhiên, khi đi vào cơ thể qua thực phẩm, nước uống hay dụng cụ nấu ăn kém chất lượng, chúng sẽ tích tụ dần trong gan, thận, máu và xương.

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), nhiễm kim loại nặng lâu dài có thể làm tổn thương hệ thần kinh, gây rối loạn nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, rối loạn tiêu hóa, thậm chí làm biến đổi DNA - yếu tố nền cho ung thư. Trẻ em và phụ nữ mang thai là nhóm bị ảnh hưởng nặng nhất do hệ thần kinh và nội tạng còn yếu.
2 món đồ gia dụng quen thuộc dễ có lượng kim loại nặng vượt tiêu chuẩn
Trong số các nguồn nhiễm phổ biến, đồ gia dụng giá rẻ, sản xuất không kiểm định là “thủ phạm” bị bỏ qua nhiều nhất. Hãy kiểm tra ngay, nếu trong nhà bạn có 2 món đồ này thì đừng tiếc rẻ, tốt nhất là vứt bỏ để bảo vệ bản thân và gia đình. Nếu không có cũng đừng chủ quan, cần ghi nhớ cách nhận biết để tránh mua phải sau này.
1. Nồi, chảo inox kém chất lượngInox được ưa chuộng vì bền và dễ vệ sinh. Hiện tại rất phổ biến trong đồ gia dụng từ nồi, chảo, bát, đũa, đĩa, thớt... Tuy nhiên cần nhớ không phải loại nào cũng an toàn. Một số sản phẩm kém chất lượng được pha tạp kim loại rẻ tiền như cadmium, chì hoặc sắt để giảm giá thành. Khi nấu hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao, món chua cay, thực phẩm có tính axit thì kim loại nặng có thể thôi nhiễm vào thức ăn.
Cadmium là kim loại cực độc, khi xâm nhập sẽ tích tụ trong thận và gan, gây tổn thương mô, làm suy giảm chức năng lọc máu, rối loạn chuyển hóa canxi dẫn đến loãng xương. Nhiễm chì lâu dài còn làm giảm trí nhớ, tăng huyết áp và nguy cơ ung thư dạ dày.

Dấu hiệu nồi inox kém chất lượng:
- Bề mặt nhám, xỉn màu, có vết hàn gồ ghề hoặc bong tróc.
- Gõ nhẹ nghe vang chát hoặc có tiếng “tanh” kim loại.
- Cầm thấy nhẹ tay, thiếu độ đầm và dễ bị biến dạng.
- Dùng nam châm kiểm tra: inox tốt gần như không hút nam châm, còn loại kém chất lượng hút rất mạnh do pha nhiều sắt.
- Dễ bị gỉ sét, ố vàng: Sau thời gian ngắn sử dụng, sản phẩm xuất hiện các đốm nâu li ti, ố vàng hoặc rỉ sét, đặc biệt khi tiếp xúc với muối/axit.
- Khi mua đồ inox - nhất là nồi, chảo nên chọn thương hiệu uy tín, có chứng nhận tiêu chuẩn an toàn và tuyệt đối tránh hàng trôi nổi, đặc biệt là nồi cũ hoặc quá rẻ.
2. Đồ thủy tinh pha chìThủy tinh có vẻ ngoài sang trọng, trong suốt và thường được chọn để thay thế nhựa. Tuy nhiên, một số sản phẩm thủy tinh pha chì có thể khiến người dùng tiếp xúc với lượng chì vượt mức an toàn. Khi đựng đồ chua, nóng hoặc có cồn, chì sẽ hòa tan và ngấm dần vào thực phẩm. Thường gặp như cốc/ly, chén/bát, đĩa, thậm chí là thìa đũa và trong cả những đồ trang trí trong nhà.
Việc hấp thu chì kéo dài có thể làm giảm trí nhớ, rối loạn thần kinh, cao huyết áp, suy gan và thận, tăng nguy cơ mắc ung thư. Trẻ nhỏ tiếp xúc thường xuyên dễ chậm phát triển trí tuệ, giảm khả năng học tập.
Cách nhận biết thủy tinh pha chì:
- Khi gõ nhẹ, đồ pha chì phát ra tiếng vang trong, ngân dài như kim loại. Thủy tinh thường sẽ kêu đục và ngắn hơn.

- Ngâm trong giấm ăn, nếu thấy giấm đổi màu hoặc đồ dùng sáng trắng hơn, có thể nó chứa kim loại nặng. Hoặc dùng nam châm thử, nếu bị hút mạnh thì là inox kém, nguy cơ tạp chất cao.
- Vết hàn thô, không đều, dễ bị nứt, hở. bề mặt có vết rỗ, không sáng bóng tự nhiên, hoặc màu sắc nhanh bị xỉn.
- Nên chọn đồ thủy tinh màu trắng, ít hoa văn, không quá bóng loáng và tránh hàng giá rẻ trôi nổi, chọn thương hiệu uy tín được kiểm định.
Làm sao để bảo vệ sức khỏe khỏi kim loại nặng?
Cách phòng đơn giản nhất là thay thế các dụng cụ nghi ngờ, tránh dùng lại đồ cũ đã ngả màu hoặc rạn nứt. Khi nấu ăn, không nên bảo quản thức ăn quá lâu trong nồi kim loại hay đồ thủy tinh không rõ nguồn gốc.
Ngoài ra, nên bổ sung thực phẩm giúp cơ thể đào thải kim loại nặng như tỏi, hành tây, rau họ cải, rong biển, rau mùi và trái cây giàu vitamin C. Những thực phẩm này chứa hợp chất sulfur và chất chống oxy hóa giúp gan và thận hoạt động hiệu quả hơn trong việc loại bỏ độc tố.
Hoặc