Hơn 100 tỷ đồng của khách được giữ lại không mất nhờ một thông báo

Ngành ngân hàng sẽ áp dụng dịch vụ cảnh báo giao dịch tài khoản nghi ngờ gian lận trong năm nay. Ảnh minh họa: Xuân Sang.

Đây là thông tin được ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) chia sẻ tại buổi họp báo công bố sự kiện Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2025 diễn ra sáng nay.

Cụ thể, ông Tuấn cho biết trong bối cảnh tội phạm lừa đảo công nghệ cao trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng tinh vi và diễn biến phức tạp, ngành ngân hàng đã áp dụng nhiều giải pháp để phòng chống, ngăn chặn. Một trong những giải pháp đang được thí điểm và sẽ mở rộng thời gian tới là xây dựng kho dữ liệu về tài khoản nghi ngờ gian lận.

Áp dụng cảnh báo tài khoản nghi ngờ trong năm nay

Thực tế, biện pháp này đã được một số ngân hàng áp dụng từ trước. Trong đó, BIDV là ngân hàng được chọn làm thí điểm từ 1/4, đến nay đã đạt được những con số rất tích cực.

Theo báo cáo của BIDV, đến nay, sau gần 2 tháng áp dụng, đã có trên 100 tỷ đồng là tiền của khách hàng được giữ lại, tránh bị lừa đảo nhờ việc cảnh báo tài khoản nghi ngờ gian lận.

“Đây là kết quả rất tích cực khi mới chỉ áp dụng thí điểm ở một ngân hàng, thời gian tới, nếu triển khai rộng rãi trên toàn ngành, con số ghi nhận được sẽ là rất lớn, giúp khách hàng yên tâm hơn trong quá trình sử dụng dịch vụ ngân hàng”, ông Tuấn chia sẻ.

Vụ trưởng Vụ Thanh toán cũng cho biết dự kiến ngày 30/6 tới, Vietcombank sẽ là ngân hàng thứ 2 triển khai dịch vụ này trên app mobile. Đến ngày 3/7, VietinBank cũng sẽ triển khai dịch vụ tương tư, rồi các ngân hàng MB (14/7), Agribank (24/7) cũng sẽ ứng dụng dịch vụ này trên app mobile.

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) tại buổi họp báo. Ảnh: SBV.

Với dịch vụ này, khi khách hàng chuyển tiền qua app ngân hàng sẽ nhận được thông báo về trạng thái của tài khoản người nhận có bị nghi ngờ gian lận tại nhà băng nào khác trong hệ thống hay không. Sau đó, người chuyển tiền sẽ quyết định việc có chuyển tiếp hay không, đồng thời chịu hoàn toàn trách nhiệm với giao dịch của mình.

Ông Tuấn cho biết sau khi hoàn tất triển khai ở 5 ngân hàng lớn và rút ra các bài học kinh nghiệm, NHNN dự kiến hoàn thành triển khai dịch vụ này trên toàn hệ thống ngay trong năm nay.

Với trường hợp tài khoản trước đó bị nghi ngờ gian lận nhưng sau đó đã được xác thực an toàn, ông Tuấn cho biết tài khoản sẽ được đưa ra khỏi diện nghị ngờ và giao dịch như bình thường.

Tài khoản tổ chức sắp phải quét khuôn mặt để chuyển khoản

Ngoài biện pháp trên, lãnh đạo Vụ Thanh toán cho biết ngành ngân hàng rất ý thức về tình hình phức tạp của tội phạm trên không gian mạng. Do đó, NHNN vẫn thường xuyên rà soát để hoàn thiện về mặt thể chế, đảm bảo các quy định phù hợp pháp luật, bảo vệ tối đa quyền của khách hàng.

Trước đó, Thông tư 17 của NHNN có hiệu lực từ 1/7/2024 đã quy định việc mở và sử dụng tài khoản ngân hàng, trong đó yêu cầu thu thập thông tin sinh trắc học của chủ tài khoản. Trường hợp chủ tài khoản không thực hiện xác thực sinh trắc học tài khoản sẽ không thể giao dịch online mà chỉ có thể giao dịch tại quầy.

Ngoài ra, Thông tư 17 cũng yêu cầu đối chiếu thông tin sinh trắc học khi khách hàng cá nhân thực hiện giao dịch.

Vụ trưởng Vụ Thanh toán cho biết NHNN đang xây dựng lộ trình sử đổi Thông tư 17, dự kiến có hiệu lực từ 1/9 năm nay, trong đó sẽ tăng cường kiểm soát với tài khoản của tổ chức.

Một trong những yêu cầu là tài khoản tổ chức bắt buộc phải được mở trực tiếp tại quầy của tổ chức tín dụng, không chấp nhận bất kỳ hình thức mở tài khoản qua thư hoặc ủy quyền nào. Ngoài ra, NHNN cũng bổ sung quy định yêu cầu thu thập thông tin sinh trắc học của người đại diện pháp luật tổ chức khi mở tài khoản.

NHNN đang đề xuất bổ sung quy định yêu cầu tài khoản tổ chức khi chuyển tiền cũng phải quét khuôn mặt. Ảnh: Cốc Cốc.

NHNN cũng đôn đốc, khuyến khích các đơn vị thực hiện xác thực, đối chiếu thông tin dữ liệu khách hàng qua ứng dụng VNEID. Việc đối chiếu thông tin qua VNEID sẽ giải quyết triệt để các tồn tại trong việc xác thực thông tin qua NFC hay điện thoại đi dộng.

Đáng chú ý, ông Tuấn tiết lộ NHNN đang đề xuất bổ sung quy định với tài khoản tổ chức mới thành lập trong vòng 6-9 tháng (thời gian cụ thể sẽ lấy ý kiến góp ý rộng rãi) khi thực hiện giao dịch chuyển tiền sẽ phải đối chiếu thông tin sinh trắc học của người đại diện pháp luật như với tài khoản cá nhân.

Trong đó, ông Tuấn lưu ý quy định này sẽ chỉ tập trung vào các tổ chức có hoạt động như một hộ kinh doanh cá thể, không áp dụng với các doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty đã có thời gian hoạt động lâu dài, thường xuyên. Ông cho biết NHNN sẽ đưa ra bộ tiêu chí phù hợp với nhóm khách hàng tổ chức thuộc diện phải xác thực sinh trắc học khi thực hiện giao dịch để đảm bảo các doanh nghiệp thông thường sẽ không nằm trong danh sách phải thực hiện quy định này.

Lý do NHNN đề xuất bổ sung quy định này vì sau khi yêu cầu xác thực thông tin sinh trắc học với giao dịch từ tài khoản cá nhân, các tổ chức tội phạm lừa đảo đã chuyển qua sử dụng tài khoản tổ chức.

Ngoài ra, một điểm mới của dự thảo sửa đổi thông tư này là cấm sử dụng tài khoản nickname. Ông Tuấn cho biết Bộ Công an cũng đã kiến nghị NHNN siết nội dung này vì dễ gây hiểu nhầm cho người chuyển tiền.

“Thời gian qua NHNN cũng nhận được nhiều khiếu nại từ khách hàng về việc chuyển nhầm tiền qua bí danh dẫn tới bị lừa đảo, mất tiền. Trong thông tư mới sẽ không cho phép sử dụng tài khoatrn bí danh mà bắt buộc tài khoản nhận tiền phải là số tài khoản cụ thể”, Vụ trưởng Vụ Thanh toán nhấn mạnh.