Highlands Coffee, Điện Máy Xanh, Long Châu rộng cửa lên sàn

Highlands Coffee được kỳ vọng là một trong những thương vụ IPO, niêm yết "bom tấn" tại thị trường Việt Nam thời gia tới. Ảnh: Highlands.

Bộ Tài chính vừa có phản hồi về một số vấn đề được dư luận, xã hội quan tâm, trong đó có nội dung liên quan lĩnh vực chứng khoán, phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) và niêm yết doanh nghiệp.

Cụ thể, Bộ Tài chính cho biết thời gian qua, Chính phủ đã triển khai hàng loạt giải pháp, ban hành nhiều chính sách để phát triển mạnh hơn kênh huy động vốn qua phát hành cổ phiếu sơ cấp (IPO) và trái phiếu doanh nghiệp, để 2 kênh này thực sự trở thành trụ cột của thị trường vốn quốc gia,

Trong đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 245/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2020, trong đó bổ sung quy định mới về thủ tục niêm yết cổ phiếu đồng thời với IPO, rút ngắn thời gian niêm yết cổ phiếu sau IPO, đảm bảo tốt hơn quyền lợi của nhà đầu tư.

Theo đó, hồ sơ IPO được quy định thống nhất với hồ sơ đăng ký niêm yết; Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch Chứng khoán sẽ đồng thời xem xét hồ sơ đăng ký IPO/hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu ngay khi doanh nghiệp gửi hồ sơ. Thời gian xem xét hồ sơ IPO và chấp thuận đăng ký niêm yết cổ phiếu chỉ còn 30 ngày.

Trước đây, đối với hoạt động IPO, Nghị định số 155/2020 quy định hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu bao gồm các tài liệu như báo cáo kết quả chào bán chứng khoán, Giấy chứng nhận đăng ký cổ phiếu do Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam cấp… Do đó, Sở Giao dịch Chứng khoán chỉ đủ cơ sở xem xét hồ sơ niêm yết sau khi doanh nghiệp đã hoàn thành IPO.

Ngoài ra, theo quy định tại Luật Chứng khoán, tổ chức phát hành được phân phối chứng khoán trong thời hạn 90 ngày và được gia hạn tối đa 30 ngày.

Như vậy, đợt IPO thường được phân phối trong 3-4 tháng, dẫn đến việc sau khi hoàn thành IPO, doanh nghiệp phải bổ sung BCTC quý/BCTC bán niên gần nhất trong hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu. Điều này dẫn đến thời gian xử lý việc niêm yết cổ phiếu sau IPO trên thực tế còn kéo dài.

Với loạt quy định mới kể trên, thị trường chứng khoán Việt Nam kỳ vọng sắp có loạt hàng hóa mới chất lượng sau nhiều năm im hơi lặng tiếng. Đặc biệt trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp đã bày tỏ kế hoạch IPO và niêm yết trong thời gian tới như Highlands Coffee, Điện Máy Xanh, Long Châu...

Trong báo cáo mới của Công ty Chứng khoán VNDirect, các nhà phân tích tại đây cũng dự báo hoạt động IPO sẽ sôi động trở lại nhờ nền tảng vĩ mô ổn định cùng nhiều yếu tố xúc tác hội tụ.

Làn sóng mới dự kiến lan tỏa trên nhiều lĩnh vực như tiêu dùng (Highlands Coffee, Golden Gate), dịch vụ tài chính (TCBS, VPBankS, VPS, F88), giải trí (DatVietVAC, Galaxy), công nghệ (Misa, VNLife, MoMo), bất động sản (Viettel IDC) và bán lẻ (Điện Máy Xanh, Bách Hóa Xanh, Sunhouse).

Một trong những lý do VNDirect đưa ra là khuôn khổ pháp lý ngày càng hoàn thiện giúp doanh nghiệp chuẩn bị IPO có nền tảng quản trị vững vàng hơn. Các quy định về giới hạn sở hữu nước ngoài (room ngoại) và tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng cũng được điều chỉnh linh hoạt hơn. Việc tiếp tục đẩy mạnh thoái vốn Nhà nước sẽ bổ sung nguồn cung cổ phiếu chất lượng cho thị trường, trong khi thủ tục hành chính cho IPO được đơn giản hóa và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư hậu IPO được tăng cường.

Bên cạnh thị trường cổ phiếu, Bộ Tài chính cho biết thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng đã được bổ sung các quy định nhằm hoàn thiện thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp huy động vốn.

Trong đó, căn cứ Luật số 56/2024, Nghị định số 245/2020 bổ sung quy định chi tiết liên quan đến xếp hạng tín nhiệm, Đại diện người sở hữu trái phiếu và các yêu cầu về an toàn tài chính của tổ chức phát hành, đảm bảo tính công khai, minh bạch của đợt chào bán và bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

Với trái phiếu riêng lẻ, Luật Doanh nghiệp sửa đổi, bổ sung theo Luật số 76/2025, Luật Chứng khoán sửa đổi, bổ sung theo Luật số 56/2024 đã có các quy định để định hướng phát triển thị trường theo thông lệ quốc tế.

Trong đó, nhà đầu tư được tham gia mua, giao dịch, chuyển nhượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tổ chức; nhà đầu tư chuyên nghiệp cá nhân chỉ được tham gia mua, giao dịch, chuyển nhượng đối với trái phiếu riêng lẻ có xếp hạng tín nhiệm và có tài sản bảo đảm hoặc bảo lãnh thanh toán của tổ chức tín dụng đối với trái phiếu đó.

Các văn bản Luật cũng đã quy định về tỷ lệ vốn vay của doanh nghiệp phát hành; bổ sung thêm trách nhiệm của UBND cấp tỉnh đối với doanh nghiệp sau đăng ký kinh doanh trong phạm vi quản lý địa phương...