Trong cuộc sống, không ít lần chúng ta nghe những lời than thở đầy tổn thương từ trẻ nhỏ:
- “Bố mẹ em chẳng hề quan tâm đến em.”
- “Họ chỉ quan tâm đến điểm số, chẳng bao giờ để ý đến cảm xúc của em.”
- “Mỗi lần em muốn tâm sự, họ đều lơ đãng, không để tâm.”
Những cảm giác bị “thiếu thốn tình thương” ấy, phần lớn không bắt nguồn từ việc cha mẹ không yêu con, mà bởi họ chưa biết cách bày tỏ tình yêu đúng lúc, đúng cách.
Để trẻ thật sự cảm nhận được tình yêu, không chỉ cần tình cảm chân thành, mà còn cần cả sự biểu đạt đúng đắn và những hành động cụ thể. Đôi khi, chính những điều tưởng chừng nhỏ nhặt lại là sợi dây vô hình kết nối cảm xúc, giúp trẻ nhận ra mình được yêu thương và trân trọng.
Ảnh minh hoạ
Dưới đây là những khoảnh khắc giản dị nhưng có ý nghĩa sâu sắc, có thể khiến con bạn cảm thấy hạnh phúc và đủ đầy hơn trong cuộc sống:
1. Cái ôm đúng lúc: Liều thuốc cảm xúc cho con trẻ
Nghiên cứu cho thấy, việc thường xuyên ôm con không chỉ giúp tăng cường trí tuệ cảm xúc mà còn giúp trẻ trở nên cởi mở, dễ chia sẻ. Một cái ôm đúng lúc không chỉ tạo cảm giác thân mật mà còn là liều dũng khí giúp trẻ vượt qua khó khăn.
Từ cái vỗ vai, cái nắm tay, cái hôn chúc ngủ ngon cho đến việc cùng ngồi bên nhau — tất cả những tiếp xúc cơ thể tưởng như đơn giản ấy chính là “mật mã yêu thương”, truyền đi cảm giác an toàn và thuộc về.
Trái với quan niệm phổ biến rằng “ôm con nhiều sẽ khiến trẻ phụ thuộc”, lý thuyết gắn bó của nhà tâm lý học John Bowlby đã chứng minh: trẻ được gắn bó an toàn thường độc lập và kiên cường hơn khi trưởng thành.
Một người cha Phần Lan từng nói trong một cuộc phỏng vấn: “Ôm con không phải là chiều chuộng, mà là cách để nói rằng: ‘Bố yêu con, nhưng tin rằng con có thể tự mình đối diện với thế giới này.’
2. Nghi thức trong những thời khắc quan trọng: Gieo mầm hạnh phúc
Nhiều cha mẹ từng nghĩ: “Trẻ con thì cần gì lễ nghi, lãng phí thời gian và tiền bạc.” Nhưng với trẻ nhỏ, nghi thức không đơn thuần là hành động, mà là cách để ghi nhớ và trân trọng khoảnh khắc bên người thân yêu.
Đó có thể là buổi sáng đầu tiên con mang ba lô tới trường, giây phút con nhận huy chương thể thao, hay lần đầu tiên con dũng cảm biểu diễn trên sân khấu.
Những món quà nhỏ, những bất ngờ bất chợt… đều góp phần tạo nên cảm giác được yêu thương. Trẻ em lớn lên trong gia đình đầy ắp yêu thương và nghi thức thường tự tin, lạc quan và sống có nội tâm phong phú hơn.
3. Khi con gây chuyện: Đồng hành thay vì trách móc
Tâm lý sợ bị đánh giá khiến nhiều cha mẹ chọn cách tách mình khỏi lỗi lầm của con bằng những lời quở trách: “Sao vụng về thế!”, “Mẹ dạy con kiểu gì mà con vẫn sai thế này?”
Nhưng khi con mắc lỗi, điều con cần nhất là cảm giác được đồng hành: “Không sao, bố mẹ ở đây để giúp con giải quyết.”
Một câu chuyện thực từ nhà tâm lý học Nhật Bản – Yezuki Yuu – cho thấy: thay vì giận dữ khi con quên mang kính bơi, cô đã thay đổi suy nghĩ, mua kính mới cho con và có một ngày thư giãn vui vẻ bên gia đình. Chính sự thay đổi đó đã giúp cô phá vỡ vòng lặp tiêu cực từng lặp lại trong tuổi thơ mình.
4. Phản hồi tích cực khi con chia sẻ niềm vui
Tất cả trẻ em đều mong muốn cảm xúc của mình được lắng nghe và công nhận. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, khi được cha mẹ phản hồi tích cực ngay lập tức, vùng não liên quan đến giá trị bản thân của trẻ sẽ hoạt động mạnh mẽ hơn.
Ngược lại, những lời lẽ lạnh lùng kiểu “Có gì mà vui?”, “Thành tích mới là quan trọng!” lại khiến trẻ dần cảm thấy niềm vui là điều đáng xấu hổ. Từ đó, trẻ có xu hướng giấu kín cảm xúc, thậm chí khi trưởng thành sẽ tự động né tránh hạnh phúc.
Hãy nhớ, mỗi lần cha mẹ nhẹ nhàng lắng nghe và đáp lại niềm vui của con, chính là lúc đang bảo vệ khả năng cảm nhận hạnh phúc trong tâm hồn con trẻ.
5. Khi con mắc lỗi: Một câu “không sao đâu” cũng là yêu thương
Họa sĩ truyện tranh Thái Chí Trung từng nói với con: “Con có thể phạm hàng triệu lỗi, nhưng sẽ mãi là con của ba. Chỉ cần con nói với ba mẹ, miễn là chưa vượt quá giới hạn, ba mẹ sẽ luôn giúp con.”
Một gia đình có “tỉ lệ chấp nhận sai sót” thấp sẽ khiến con luôn phải sống trong tâm thế dè chừng và lo lắng. Trong khi đó, thái độ khoan dung như: “Làm đổ nước cũng không sao, con có bị ướt không?” lại giúp trẻ cảm thấy an toàn, dễ dàng học hỏi và trưởng thành hơn sau những sai lầm.
Tình yêu, muốn được cảm nhận, cần được thể hiện đúng cách
Yêu thương không thể chỉ nằm trong lòng cha mẹ. Nó cần được chuyển hóa thành hành động và sự hiện diện đúng lúc. Chỉ khi cảm nhận được tình yêu, trẻ mới học cách yêu thương và lan tỏa nó ra thế giới.
Thế giới và chúng ta đều đang yêu thương con trẻ. Hãy để con cảm nhận được điều đó.
Hoặc