Như câu nói xưa: "Khi một người già đi, đôi chân là nơi đầu tiên xuất hiện dấu hiệu lão hóa; khi một cây già đi, rễ cây là nơi đầu tiên héo úa". Nhiều người trung niên và cao tuổi có thể đã trải qua điều này: đầu gối kêu răng rắc khi lên xuống cầu thang, và đầu gối đau nhức, yếu ớt sau khi đi bộ một quãng ngắn. Điều này có thể là do "chất lỏng bôi trơn" trong khớp của chúng ta giảm dần theo tuổi tác.
Theo quan điểm của Y học cổ truyền Trung Quốc, đầu gối được coi là "nơi cư trú của gân", cần rất nhiều dịch âm để nuôi dưỡng. Hoàng Đế Nội Kinh ghi rằng "gan quản gân, thận quản xương", nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa sức khỏe đầu gối và chức năng gan thận. Nghiên cứu y học hiện đại cũng phát hiện ra rằng sự hao mòn sụn khớp và giảm dịch hoạt dịch thực sự là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề về đầu gối.
Trên thực tế, chế độ ăn uống hàng ngày của chúng ta chứa "chất bôi trơn khớp" tự nhiên - thực phẩm giàu collagen và canxi. Chúng hoạt động như dầu bôi trơn trong máy móc, giúp duy trì sự linh hoạt của khớp. Đặc biệt, ba món ăn phổ biến sau đây không tốn kém, dễ chế biến và được coi là "công thức vàng" để bảo vệ đầu gối của bạn.
1. Đậu nành + chân gà - sự kết hợp thơm ngon, dinh dưỡng gấp đôi
Trong món này, phần chân gà rất giàu collagen và chất nền sụn - các thành phần cấu trúc cơ bản của sụn khớp và mô liên kết. Khi đun nấu, collagen chuyển hóa, giúp cơ thể dễ hấp thu, hỗ trợ tái tạo sụn và mô liên kết, giúp khớp linh hoạt hơn.
Đậu nành chứa canxi, protein và các chất thực vật có lợi, giúp bổ sung dưỡng chất cho xương, từ đó hỗ trợ khớp.
Sự kết hợp giữa nguồn động vật (collagen, sụn) và nguồn thực vật (canxi, protein nhẹ dễ tiêu) giúp cung cấp đồng thời các dưỡng chất cần thiết cho khớp, mô liên kết và xương như một "liều thuốc tự nhiên".
Vì vậy, món này được xem như "bôi trơn toàn diện": vừa nuôi sụn, vừa nuôi xương, lại tăng sức mạnh khớp.
Cách chế biến: Cho đậu nành đã ngâm, gừng thái lát và hoa hồi vào. Đổ nước ấm ngập nguyên liệu, thêm 2 thìa canh nước tương nhạt và 1 thìa canh nước tương đậm để nêm nếm. Đun sôi trên lửa lớn, sau đó giảm lửa nhỏ và ninh trong 40 phút, cho đến khi chân gà mềm và đậu nành mềm.
2. Giò heo hầm - một loại thuốc bổ tự nhiên cho gân và xương
Chân giò lợn được biết đến là "nguồn dự trữ collagen tự nhiên". Collagen có trong chân giò sẽ được chuyển hóa thành gelatin trong quá trình nấu, có thể thúc đẩy quá trình trao đổi chất của tế bào và rất hữu ích trong việc duy trì độ đàn hồi của da và sự linh hoạt của khớp. Khi hầm nấu kỹ, collagen chuyển thành gelatin - giúp cơ thể hấp thu dễ hơn, bổ sung nguyên liệu cấu thành sụn, sụn khớp và mô liên kết, đồng thời hỗ trợ "đệm khớp" linh hoạt.
Trong khi đó, việc bổ sung đủ collagen và gelatin giúp sụn và các mô quanh khớp mềm dẻo, đàn hồi - giảm ma sát khi gập duỗi, giúp khớp vận hành trơn tru hơn, đặc biệt khi leo cầu thang, đứng lên ngồi xuống.
Món ăn này thích hợp cho người cần "phục hồi" khớp. Đặc biệt, với người lớn tuổi hoặc người có dấu hiệu thoái hóa/sụn mòn, món ăn này như một cách cung cấp "vật liệu sửa chữa tự nhiên".
Có thể nói, với món giò heo hầm nhừ, ta gần như "thêm nhớt" vào khớp, giúp khớp bớt khô, giảm tiếng kêu, giảm đau và tăng dẻo dai khi vận động.
Cách làm: Đổ nước nóng ngập chân giò heo, thêm 3 thìa canh nước tương nhạt, 1 thìa canh nước tương đen và 1 thìa canh rượu nấu ăn. Đun nhỏ lửa trong 2 giờ cho đến khi chân giò heo mềm và đậm đà.
3. Đậu hũ kho hành lá - nguồn dinh dưỡng nhẹ nhàng từ protein thực vật
Đậu phụ giàu protein đậu nành và canxi, rất tốt cho việc nuôi dưỡng xương khớp. Đậu phụ đặc biệt phù hợp với người trung niên và người cao tuổi, những người cần kiểm soát cân nặng nhưng vẫn muốn bổ sung dinh dưỡng.
Món ăn này đặc biệt tốt cho người muốn kiểm soát cân nặng vẫn giữ khớp khỏe mạnh. Với người thừa cân/muốn giảm cân, việc dùng đậu phụ thay thịt có thể giảm áp lực lên khớp, đồng thời bổ sung dinh dưỡng cho xương, giảm nguy cơ thoái hóa khớp do áp lực cơ học.
Ăn món đậu phụ đều đặn cũng cho phép bổ sung dưỡng chất thường xuyên mà không làm tăng quá tải cho cơ thể - đặc biệt phù hợp với người lớn tuổi hoặc khớp yếu.
Cách làm: Cắt hành lá thành đoạn dài, tách riêng phần trắng và phần xanh. Dùng dầu từ chảo đậu phụ chiên để xào phần trắng của hành lá trước cho đến khi hơi vàng và thơm; đây là bước quan trọng để hành lá dậy mùi thơm. Cho đậu phụ rán vào nồi, thêm hành lá, 2 thìa nước tương nhạt, 1 thìa dầu hào, nửa thìa đường, đổ nửa bát nước vào. Nấu ở lửa vừa trong 5 phút để đậu phụ ngấm hết nước dùng, và cuối cùng làm đặc lại bằng một ít bột ngô.
Lưu ý khi ăn uống:
Mặc dù những món ăn này có lợi cho khớp, nhưng hãy nhớ ăn ở mức độ vừa phải. Nên ăn 2-3 lần một tuần, mỗi lần một lượng vừa phải và kết hợp với các nguyên liệu khác để đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng.
Người bị bệnh gút nên ăn đậu nành và chân giò lợn ở mức độ vừa phải, tốt nhất nên lựa chọn những thực phẩm bảo vệ đầu gối phù hợp theo hướng dẫn của bác sĩ.
Khi nấu ăn, hãy cố gắng dùng ít dầu và muối để tránh gây thêm áp lực cho cơ thể. Ăn kèm với rau lá xanh sẽ cung cấp dinh dưỡng toàn diện hơn.
Ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống, việc tập thể dục vừa phải cũng rất quan trọng. Nên chọn các bài tập ít gây áp lực lên khớp gối, chẳng hạn như bơi lội và đi bộ.
Hy vọng những món ăn ngon bổ dưỡng này sẽ giúp phục hồi sức khỏe cho đôi chân của bạn, giúp bạn đi lại dễ dàng và lên xuống cầu thang một cách dễ dàng.
Hoặc