Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam
Mới đây, Tạp chí Tài chính Doanh nghiệp, Hội Tư vấn Thuế Việt Nam phối hợp với Cục Thuế, Thuế Hà Nội và các đơn vị liên quan tổ chức tọa đàm "Đồng hành cùng hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, hướng tới doanh nghiệp".
Chia sẻ tại tọa đàm, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết, sắp tới, khi cá nhân, hộ kinh doanh tự kê khai, cơ quan thuế không ra thông báo nữa. Hộ cá nhân kinh doanh phải tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật với số liệu mình kê khai.
"Có doanh thu thì khai, không có doanh thu thì không. Doanh thu ít khai ít, nhiều khai nhiều, đúng theo phát sinh thực tế. Cơ quan thuế không ấn định, không giao khoán; nhưng nếu khai không đúng, cơ quan thuế có quyền ấn định theo quy định pháp luật. Và những trường hợp khai không đúng vẫn bị truy cứu trách nhiệm. Nợ thuế từ 50 triệu trở lên trong 120 ngày thì bị cấm xuất cảnh…", bà Cúc nói.
Như vậy, bà Cúc cho biết, các hộ cá nhân kinh doanh phải hiểu rằng khi chuyển sang kê khai thì phải giữ sổ sách kế toán. Hiện nay sổ sách kế toán theo Thông tư 88 là 7 sổ. Hội Tư vấn thuế Việt Nam đang đề nghị cần đơn giản hơn với 4 sổ. Có chuyên gia đề nghị, chỉ cần 2 sổ: một sổ thu, một sổ chi. Theo bà Cúc, việc này cần tiếp tục nghiên cứu nhưng mục tiêu cuối cùng là đơn giản hóa thủ tục.
Vị chuyên gia nhấn mạnh, các hộ kinh doanh trên nền tảng số nếu không hiểu về thuế thì rất rủi ro. Nếu bán hàng trực tiếp, hàng tự mua, bán trên mạng xã hội như Facebook, Instagram thì nộp 1,5% là đúng. Nhưng nếu bán hàng cho các nhãn hàng livestream, nhận hoa hồng, đăng ký thuế thì mức thuế chỉ 7%. Còn không đăng ký thuế thì bị coi là thu nhập từ hoa hồng, tiền lương tiền công, nộp thuế theo biểu lũy tiến từ 5% đến 35%. Theo bà Cúc, mức thuế này khá cao.
"Vì vậy khi đăng ký, nộp thuế theo kê khai, ví dụ thu nhập 1 tỷ thì nộp 7%; còn 500 triệu thì nộp 7% của phần đó. Vừa rồi có người ở Cầu Giấy, nữ, làm phần mềm, số thuế nộp 33 tỷ đồng, tương ứng với mức 7% vì có đăng ký. Nếu không đăng ký, họ phải nộp thuế tới 32% doanh thu. Đây là sự chênh lệch rất lớn. Do đó việc hiểu về thuế và chủ động đăng ký theo phương pháp kê khai là cực kỳ quan trọng", bà dẫn chứng.
Lý giải về lợi ích khi kê khai thuế, vị chuyên gia cho biết sẽ phản ánh đúng doanh thu nộp thuế theo phát sinh. Khi khai đầy đủ, cá nhân và hộ kinh doanh sẽ không gặp rủi ro quên điều chỉnh doanh thu hay quên bổ sung tờ khai 01. Kê khai điện tử 24/24 cũng giúp tiết kiệm thời gian. Việc giữ sổ sách kế toán cũng giúp hiểu rõ dòng tiền, dòng hàng, quản trị hộ tốt hơn, xây dựng thương hiệu tốt hơn.
Khi chuyển sang kê khai và thực hiện xuất hóa đơn điện tử kết nối từ máy tính tiền, bà Cúc cho biết, hàng hóa có đầu vào, đầu ra minh bạch. Tổ chức, cá nhân mua hàng có hóa đơn, dù hóa đơn bán hàng vẫn được tính vào chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp, điều này rất minh bạch. Còn không có hóa đơn, doanh nghiệp không dám mua vì không hạch toán chi phí được. Nhờ đó chuỗi cung ứng mở rộng và hạn chế rủi ro.
Một yếu tố nữa, theo vị chuyên gia, nhiều người lo về quyết toán thuế khi giữ sổ sách. Tuy nhiên không phải vậy. Hộ cá nhân kinh doanh giữ sổ để quản trị dòng tiền nhưng không phải quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp hàng năm. Chỉ cần lấy số phát sinh và nộp theo tỉ lệ là hoàn thành nghĩa vụ, không phải quyết toán như doanh nghiệp.
"Một điểm đáng nói thêm: trong dự thảo luật chúng tôi đang nghiên cứu, các hộ kinh doanh từ 3 tỷ đồng doanh thu/năm trở lên sẽ nộp thuế theo hình thức "doanh thu trừ chi phí" theo kê khai. Ngoài các tỉ lệ 1,5%, 4,5%, 7% hiện có, còn có thêm quy định được lấy doanh thu trừ chi phí để xác định thu nhập tính thuế, tương tự thuế thu nhập doanh nghiệp nhưng đơn giản hơn, với tỉ lệ thuế 17%. Nhiều người nói 17% cao, nhưng 17% này đánh trên thu nhập, không phải trên doanh thu. Có thu nhập thì nộp, không có thu nhập thì thôi điều đó rất hợp lý.
Trong dự thảo cũng nói: hộ doanh thu dưới 3 tỷ/năm nhưng muốn tự nguyện tuân thủ phương pháp "doanh thu trừ chi phí", có hóa đơn chứng từ, thì cũng được áp dụng. Đây là nội dung rất mới cho hộ kinh doanh kê khai, không cần thành lập doanh nghiệp mà vẫn được áp dụng cơ chế này", bà Cúc nhấn mạnh.
Hoặc