Khó tiết kiệm vì rào cản thu nhập là tình trạng chung của không ít người, đặc biệt là người mới đi làm, lương chưa cao. Nhưng liệu rằng có nên “đổ lỗi” cho thu nhập khi tiết kiệm hoàn toàn bằng 0?
Gần đây trên MXH Threads, một cô gái đã trải lòng, băn khoăn vì nhìn lại 1 năm sắp qua, thấy bản thân “trắng tay”. Câu hỏi cô đặt ra là với mức lương 12 triệu/tháng ở Hà Nội, liệu mọi người chi tiêu ra sao và có thực sự tiết kiệm, hay mua vàng được không… Chứ với cô thì câu trả lời là “không” rồi, ít nhất là trong năm 2025 này.
Nguyên văn bài đăng của cô (Ảnh chụp màn hình)
Trong phần bình luận, đa số đều chung quan điểm: 12 triệu/tháng ở Hà Nội mà phải đi thuê nhà thì đúng là khó tiết kiệm, khó mua vàng. Trước mắt cố cắt giảm, tiết chế chi tiêu thì “may ra dư được ít”, còn về lâu về dài thì cách duy nhất là phải tăng thu nhập.
“Nghĩ tích cực thì năm nay còn công việc, còn thu nhập, còn sức khỏe thì đã một thành công rồi. Còn lương 12 triệu thì phải cố kiếm thêm thôi, trước mắt là tiết kiệm chứ mua vàng tầm này với dân văn phòng lương trung bình thì khó, mình thấy vậy” - Một người khuyên.
“Lương 18 triệu đây, thuê nhà rồi ăn uống, hạn chế mua sắm thì tháng để được 5 triệu, tính ra 3 tháng mới đủ 1 chỉ vàng ấy” - Một người chia sẻ.
“12 triệu ở Hà Nội thì mình thấy chỉ đủ sống cơ bản, cơ bản thôi ấy nhé. chứ làm sao tiết kiệm, mà tiết kiệm được thì lại sống dưới mức cơ bản mất, nên là cố kiếm thêm thôi” - Một người khác chung quan điểm phải tăng thu.
“Công thức vàng là bỏ ra chi phí cố định hằng tháng khoảng 40% thu nhập ( tiền nhà, điện nước, xăng xe, ăn uống,…) và 20% tiết kiệm. Sau đó là 10% cho học tập, 10% giải trí và còn lại để trường hợp phát sinh như mua mỹ phẩm, đồ skincare, đám lễ,...” - Một người bày tỏ.
Tiết kiệm, đầu tư thế nào khi thu nhập chưa cao?
1 - Xây dựng thói quen tiết kiệm
Khi thu nhập chưa cao, sai lầm phổ biến nhất là chờ “kiếm được nhiều hơn rồi mới tiết kiệm”. Thực tế, việc hình thành và duy trì được thói quen tiết kiệm quan trọng hơn nhiều số tiền để dành được.
Thế nên khi thu nhập chưa cao, thay vì đặt mục tiêu tiết kiệm số tiền lớn, hãy ưu tiên xây dựng thói quen tiết kiệm. 500 ngàn mỗi tháng cũng được, 1 triệu cũng vẫn ok, miễn là tháng nào cũng làm, đừng tháng có tháng không.
Ảnh minh họa (Nguồn: Pinterest)
Việc tiết kiệm đều đặn giúp bạn rèn cho được kỷ luật quản lý tiền - yếu tố cốt lõi quyết định thành công tài chính về lâu dài. Khi thu nhập tăng lên, bạn chỉ cần giữ nguyên thói quen và nâng tỷ lệ tiết kiệm, thay vì phải học lại từ đầu.
2 - Đầu tư vào bản thân trước khi nghĩ đến đầu tư tài sản
Với mức thu nhập còn hạn chế, khả năng chấp nhận rủi ro tài chính của bạn cũng thấp hơn, vì mỗi khoản tiền đều có vai trò quan trọng trong chi tiêu hàng ngày. Do đó, “kênh đầu tư” hiệu quả nhất ở giai đoạn này chính là đầu tư vào bản thân. Đó có thể là học thêm kỹ năng chuyên môn, ngoại ngữ, kỹ năng số, hoặc những kiến thức giúp bạn nâng cao hiệu suất công việc và cơ hội tăng thu nhập.
Khác với đầu tư tài sản cần vốn lớn và chịu biến động, đầu tư vào năng lực cá nhân thường mang lại lợi ích bền vững và lâu dài hơn. Khi kỹ năng tốt lên, bạn có thể đàm phán lương cao hơn, chuyển sang công việc tốt hơn hoặc tạo thêm nguồn thu phụ. Lúc đó, bài toán tiết kiệm và đầu tư tài chính sẽ trở nên “dễ thở” hơn rất nhiều.
3 - Bắt đầu đầu tư đơn giản, tránh tâm lý làm giàu nhanh
Khi đã để dành được 1 khoản tiền nhàn rỗi, bạn có thể nghĩ đến đầu tư, nhưng cần xác định rõ mục tiêu là học cách vận hành dòng tiền, chứ không phải tìm kiếm lợi nhuận cao trong thời gian ngắn.
Ở giai đoạn thu nhập chưa cao, các hình thức đầu tư đơn giản, dễ hiểu và ít biến động sẽ phù hợp hơn so với những kênh đòi hỏi kiến thức sâu hoặc vốn lớn. Điều quan trọng là bạn hiểu mình đang đầu tư vào cái gì, rủi ro ở đâu cũng như chắc chắn hơn về khẩu vị rủi ro của bản thân.
Đầu tư lúc này nên được xem như một quá trình học hỏi: học cách kiên nhẫn, quản trị cảm xúc và phân bổ tiền hợp lý. Khi nền tảng tài chính và thu nhập vững hơn, bạn sẽ có đủ trải nghiệm để mở rộng danh mục mà không bị cuốn theo những lời hứa hẹn làm giàu nhanh.
Hoặc