Nợ vàng muốn trả bằng tiền
Tháng 11/2015, Trương Vĩ – chủ một tiệm vàng ở Thâm Quyến, Trung Quốc – tìm đến Lý Bình, người cũng kinh doanh tiệm vàng, để vay 3.600 gram vàng nguyên chất (tương đương 96 cây vàng). Hai bên ghi rõ trong giấy nợ: giá trị khoản vay được tính theo giá vàng tại ngày ký là 225 NDT/gram, lãi suất tính 1,2%/tháng, đến hạn phải hoàn trả lại đúng trọng lượng trang sức vàng nguyên chất. Sau khi ký giấy vay, Lý Bình đã giao đủ số vàng như thỏa thuận.
Sau đó, hai bên thống nhất lại cách tính lãi: 6.000 NDT/tháng, mỗi 6 tháng thanh toán một lần. Tính đến tháng 11/2022, Trương Vĩ vẫn đều đặn trả lãi cho Lý Bình đúng hẹn.
Đến tháng 2/2024, sau khi Trương Vĩ thanh toán thêm 10.000 NDT tiền lãi, anh đã dừng hẳn việc trả lãi. Lý Bình nhiều lần liên hệ yêu cầu hoàn trả vàng và tất toán khoản vay nhưng không đạt được thỏa thuận. Trương Vĩ cho rằng lý do nằm ở việc giá vàng tăng quá nhanh, khiến việc hoàn trả trở nên bất lợi cho mình.
Theo đó, từ năm 2018, Trương Vĩ đã lần lượt hoàn trả 2.100 gram vàng, còn 1.500 gram ( tương đương 40 cây vàng ) vẫn chưa trả. Tại thời điểm vay, giá vàng chỉ 225 NDT/gram, tương ứng khoảng 337.500 NDT (hơn 1,2 tỷ đồng). Thế nhưng đến năm 2024, giá vàng đã vượt 500 NDT/gram, khiến Lý Bình kiên quyết đòi đối phương phải hoàn trả bằng vàng đúng như cam kết ban đầu.
Ảnh minh họa: Internet
Trong khi đó, Trương Vĩ cho rằng mình đã trả lãi đúng hạn suốt nhiều năm, kể cả giai đoạn 2018–2021 khi giá vàng giảm, anh cũng chấp nhận chịu thiệt. Nếu đối phương buộc phải hoàn trả, anh chỉ đồng ý thanh toán số vàng còn lại bằng tiền mặt, với mức 600.000 NDT (hơn 2,2 tỷ đồng). Không chấp nhận, Lý Bình kiên quyết kiện Trương Vĩ ra tòa.
Tòa án vào cuộc phân xử
Tháng 4/2024, tòa án địa phương tiếp nhận đơn kiện. Xét thấy vụ việc không quá phức tạp và các bên đều muốn hòa giải, tòa triển khai quy trình hòa giải tiền tố tụng. Dù hai bên đều muốn kết thúc tranh chấp, nhưng giá trị khoản nợ quá lớn khiến quá trình thương lượng giữa 2 bên liên tục bế tắc.
Lý Bình cho rằng giấy vay ghi rõ phải trả lại đúng trọng lượng trang sức vàng nguyên chất, giá tăng là vấn đề khách quan, bên vay phải tôn trọng cam kết. Trong khi đó, Trương Vĩ phản bác rằng số vàng vay đã bán hết từ lâu, bản thân anh nhiều năm vẫn trả lãi đúng hạn. Đến thời điểm hiện tại , giá vàng đã tăng gấp đôi, việc chủ nợ yêu cầu trả bằng vàng sẽ quá bất lợi cho anh.
Khi quá trình hòa giải lâm vào bế tắc, thẩm phán và hòa giải viên quyết định gặp riêng từng bên để phân tích. Họ nhắc Trương Vĩ nhớ rằng khi anh khởi nghiệp khó khăn, Lý Bình đã giúp đỡ bằng số vàng lớn; nay giá vàng tăng, bản thân anh cũng là người hưởng lợi. Mặt khác, tòa cũng khẳng định với cả 2 bên rằng việc tính theo giá vàng của 8 năm trước là không thể chấp nhận.
Cuối cùng, dưới sự thuyết phục của tòa, hai bên thống nhất lấy giá vàng quốc tế tại thời điểm hòa giải là 544 NDT/gram, quy đổi 1.500 gram thành 800.000 NDT (hơn 2,9 tỷ đồng). Trương Vĩ đồng ý thanh toán toàn bộ số tiền này ngay tại tòa, kết thúc tranh chấp.
Ảnh minh họa: Internet
Vụ việc đã kết thúc bằng hòa giải nhưng vẫn có những vấn đề pháp lý cần làm rõ: Việc viết giấy vay vàng là quan hệ vay tiền hay mượn tài sản? Việc quy đổi vàng phải căn cứ tiêu chuẩn nào?
Luật sư Thường Toàn, Giám đốc điều hành Văn phòng luật sư Kim Hiệp Hòa, Giang Tô, cho biết: Dù hai bên ký “giấy vay”, nhưng theo nội dung, đây không phải quan hệ vay tài chính trong dân sự mà là quan hệ mượn tài sản. Trương Vĩ cam kết “hoàn trả trang sức vàng nguyên chất cùng trọng lượng”, nghĩa là đối tượng của hợp đồng là tài sản cụ thể bằng vàng, không phải tiền.
Trong quá trình thực hiện hợp đồng, vì Trương Vĩ không thể trả lại đúng lượng vàng nên phải quy đổi theo giá vàng thực tế tại thời điểm hoàn trả để bồi hoàn cho Lý Bình.
Luật sư Trung Quốc nhấn mạnh: Do giá vàng tăng mạnh, số tiền phải bồi hoàn cao hơn nhiều so với thời điểm giao dịch ban đầu. Nhưng đây không phải là lãi suất mà là biến động giá trị của tài sản, nên không bị giới hạn bởi mức trần lãi suất trong giao dịch vay dân sự.
Ngoài ra, luật sư cũng khuyến cáo: vàng là mặt hàng chịu quản lý đặc thù trong lĩnh vực đầu tư hàng hóa tương lai, nên khi cho mượn vàng, các bên phải giao nhận bằng hiện vật và lưu giữ đầy đủ chứng từ chứng minh việc giao nhận, để tránh rủi ro pháp lý tương tự trong tương lai.
(Theo News.cctv.com)
Hoặc