Ngày nay, nhờ công nghệ nuôi trồng bền vững, cá chạch lấu không chỉ là món ăn dân dã mà còn trở thành hướng làm giàu của nhiều nông dân.
Từng chỉ xuất hiện trong tự nhiên, cá chạch lấu giờ đã được nhiều địa phương thuần hóa và nuôi nhân tạo thành công.
Trên báo Nông nghiệp và Môi trường đã thông tin về mô hình hình nuôi cá chạch lấu trong bể nổi của anh Nguyễn Phúc Mến (xã Tân Bình, Tây Ninh) đã mạnh dạn đầu tư 6 ao lót bạt (176m²/ao), thả 28.000 con giống chạch lấu. Nhờ kiểm soát tốt nguồn nước và dịch bệnh, đàn cá phát triển khỏe mạnh. Với giá bán 200.000–260.000 đồng/kg, mỗi vụ anh Mến thu lãi 40.000–50.000 đồng/kg, tương đương 700 triệu đồng mỗi năm.
Cá chạch lấu (ảnh minh họa).
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Tây Ninh, mô hình của anh Mến đang được khuyến khích nhân rộng vì đáp ứng tiêu chí phát triển nông nghiệp bền vững: giảm thiểu ô nhiễm, tiết kiệm nước, tận dụng phụ phẩm và mang lại thu nhập cao.
Cá chạch lấu (tên khoa học Mastacembelus armatus) là loài cá nước ngọt, sống ở sông, hồ, ao. Khi trưởng thành, cá có thể dài 50–70cm, nặng gần 1kg, ăn tạp các sinh vật nhỏ như giun, tôm, rong rêu. Thịt cá thơm, ngọt, không tanh, nên rất được ưa chuộng trong ẩm thực. Ngoài tiêu thụ nội địa, cá chạch lấu còn được xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, nơi chuộng các loại cá sông tự nhiên.
Cá chạch lấu được ví như ‘nhân sâm nước’ nhờ giá trị dinh dưỡng cao, giàu đạm, ít béo. Nuôi cá trong bể nổi giúp kiểm soát tốt môi trường, hạn chế dịch bệnh và có thể nuôi quanh năm.
Trong tự nhiên, cá chạch lấu thường sinh sống ở những vùng đất lầy, kênh rạch, sông suối. Đó là những nơi có nước đứng yên, đáy có sỏi và nồng độ oxy hòa tan cao. Loài cá này thường ăn giun, côn trùng, tôm, tép và các loài cá nhỏ.
Theo chuyên gia, người dân có thể tận dụng ao đất sẵn có nếu chưa đủ điều kiện đầu tư bể nổi. Tuy nhiên, cần “nuôi nước trước, nuôi cá sau” tức xử lý nước thật kỹ, không để tồn dư hóa chất hay chất độc hại, đồng thời trang bị quạt nước hoặc máy sục khí để tăng cường oxy cho cá.
Khi chăm nuôi cá chạch lấu, cần đảm bảo môi trường nuôi ổn định với nhiệt độ từ 22 đến 28 độ C, độ pH dao động trong khoảng từ 6.5 đến 7.5. Nước cần phải sạch, có màu xanh tự nhiên, trong suốt từ 30 đến 40 cm và nồng độ oxy hòa tan trên 5 mg/lít nước. Ngoài ra, bà còn còn có thể bố trí bèo, tre, trúc khô hoặc ống nhựa trong ao, giúp cá phát triển khỏe mạnh hơn.
Hoặc